عزت نفس چیست ؟ و نداشتن آن چه تبعاتی دارد؟

به جز ناتانیل براندن، اساتید و محققان دیگر هم تعاریفی را برای اینکه عزت نفس چیست آورده اند و اگر بخواهیم همه آنها را جمع بندی بکنیم با ۲ نگاه روبرو خواهیم شد:

1. ارزیابی های خودم از خودم (تعریف و قضاوتی که خودم از خودم دارم)
2. احساس من نسبت به خودم (احساسی که از درون نسبت به خودم دارم و نمیخواهم دیگران آن را بفهمند)

اگر بخواهم این تعریف را بیشتر توضیح بدهم اینطور میشود گفت که، مثلاً وقتی در ذهن خودم، توانمندی‌های خودم را با سایر دوستان و همکارانم مقایسه می‌کنم و عموماً احساس می‌کنم که توانمندی بیشتر یا ارزشمندی نسبت به آنها ندارم، این شیوه‌ی فکر کردن از نوع خودارزیابی است.

گاهی هم، حتی در خلوت خودم و حتی بدون فکر کردن به هر دلیل یا رویداد دیگری، حس خودم به خودم خوب نیست.

و این کمبود حس خوب، به صورت پیوسته یا طی مدت زمان طولانی باقی می‌ماند.

این هم مصداقی از شکل دوم نگاه به مفهوم عزت نفس است.

تعاریف دیگری هم در این رابطه موجود است اما اگر بخواهم خیلی خلاصه و راحت عزت نفس را تعریف کنم باید به این صورت بیان کنم که عزت نفس یعنی:

احساس داشتن صلاحیت و توانمندی برای روبرو شدن با چالش های زندگی(خودباوری)

خود را شایسته رسیدن به موفقیت در نظر گرفتن (باور شایستگی)

در واقع عزت نفس یا احترام به نفس، میزان ارزشیه که هر فرد برای خودش قائله. «عزت نفس» یعنی احساس ارزشمند بودن که این احساس از طریق مجموعه باورها، تجربه ها، احساس ها، عواطف و… بدست میاد به طوری که فرد خودش رو فردی لایق و توانا میبینه. بنابراین اگر درباره خودتونفکرهای منفی داشته باشین، شما از عزت نفس پایینی برخوردار میشین، در حالی که اگر احساس خوب و مثبتی نسبت به خودتون داشته باشین، از عزت نفس بالا برخوردار میشین.

به طور کلی اگه تصویر ذهنی که از خودمون داریم، مثبت و همراه با احساس خوب باشه و خودمون رو لایق و ارزشمند بدونیم، از عزت نفس بالایی برخوردار میشیم. اما اگه تصویر ذهنی که از خودمون داریم، منفی و همراه با احساس بد باشه و درواقع خودپنداری منفی داشته باشیم، عزت نفس ما پایین میاد.

آیا میدانید نشانه های عزت نفس داشتن، چه هستند؟

• عاشق خودمون باشیم و بپذیریم که هرکسی که در این جهان قرار داره ارزشمند و دوست داشتنیه.
• خودمون رو ارزشمند و شایسته بدونیم و به خودمون اعتماد بکنیم.
• مسئولیت زندگی خودمون رو خودمون بر عهده بگیریم و قبول کنیم که خودمون مسئول تمام جنبه های زندگیمون هستیم.
• عاشق یادگیری و کسب تجربه های جدید باشیم و احساس مفید و موثر بودن بکنیم.
• برخورد صحیح و مناسبی با چالش ها و مسائل جاری زندگیمون داشته باشیم.
• در برابر موانعی که در برخورد با هدف های مثبت زندگیمون به وجود میان مقاومت کنیم.
• و خیلی نشانه های دیگه که من در اینجا مهمترین اون ها رو آوردم.

جالبه بدونیم که «عزت نفس» و «اعتماد به نفس» ارتباط مستقیمی با هم دارن. و این به این معنیه که زمانی که عزت نفس یک فرد عالی باشه، اعتماد به نفس اون فرد هم به صورت اتوماتیک بالا میره و عالی میشه. و همینطور با افزایش اعتماد به نفس، میتونیم عزت نفس خودمون رو هم تقویت بکنیم و بالا ببریم.

گوته دانشمند و فیلسوف آلمانی درباره اهمیت «عزت نفس» اینطور میگه که:

• اگر ثروتمند نیستی، مهم نیست چون بسیاری از مردم ثروتمند نیستن.
• اگر سالم نیستی، هستند کسانی که با وجود معلولیت و بیماری هم خوب زندگی میکنن.
• اگر زیبا نیستی، برخورد درستی با زشتی نیز وجود دارد.
• اگر تحصیلات نداری، با کمی سواد هم میتوان به زندگی ادامه داد.

آزمون عزت نفس کوپر اسمیت

تعداد آزمون ها و پرسشنامه های سنجش میزان عزت نفس بسیار زیاد هستند اما یکی از مورد استناد ترین و مورد استفاده ترین آنها پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت است.

به همین دلیل ما هم از همین پرسشنامه برای سنجش میزان عزت نفس استفاده خواهیم کرد.

در لینک زیر میتوانبد نشانه های عزت نفس بالا و پایین را مطالعه کنید.

15 نشانه عزت نفس بالا و پایین

عزت نفس چگونه ایجاد می شود؟

عزت نفس و خودباوری بسیاری از افراد به دوران کودکی آنها برمی‌گردد که از کودکی، توسط والدین و اطرافیان شکل گرفته و ایجاد شده است.

رفتارهای منفی چون عدم توجه و محبت، غفلت، مقایسه، تهدید، تنبیه جسمی و روانی، جدی نگرفتن، عدم احترام، تحقیر، تمسخر، گوش ندادن، سرزنش، توجه و تمرکز بیش از حد به نکات منفی، انتظارات بیش از حد و بدرفتاری و… باعث کاهش عزت نفس در کودک می شود.

همچنین محبت، توجه و تمرکز و حمایت بیش از حد ضرورت والدین باعث کاهش یا افزایش عزت نفس کاذب در کودک می‌شود.

ولی رفتارهایی چون احترام، پذیرش، محبت به اندازه، جدی گرفتن، احساس تعلق، تشویق، حمایت، تحسین، حساس امنیت و انتظارات مناسب باعثافزایش عزت نفس در کودک می‌شود.

همچنین برای ایجاد عزت نفس در خودمان میتوانیم سه گام موثر را انجام دهیم.

1. سرپوش گذاردن بر انتقاد درونی
2. تمرین پرورش خود
3. تقاضای کمک از دیگران

عزت نفس صفت است یا وضعیت؟

گاهی اوقات میگوییم فلانی حسود است.

در اینجا در مورد یک صفت حرف میزنیم.

به این معنا که احتمالا این ویژگی را زیاد در این شخص دیده ایم و در طول زمان هم، عموما آن را مشاهده کرده ایم.

اما گاهی اوقات می گوییم: فلانی به من حسودی کرد.

در اینجا در مورد صفات عمومی این فرد صحبت نمی کنیم.

فقط می گوییم به هر دلیل (که نمی دانیم و مهمم نیست) در این لحظه، فلانی در وضعیت حسادت قرار دارد.

همین مسئله در رابطه با عزت نفس هم وجود دارد.

در حالت کلی اینکه ما دارای عزت نفس بالا یا پایین هستیم، به نوعی یک صفت محسوب می شود.

اما در عین حال، ممکن است یک رویداد خاص، موجب افزایش یا کاهش عزت نفس ما بشود.

تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس

اصطلاحات عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس، با توجه به اینکه شما چه احساسی نسبت به خوددارید اغلب جابه‌جا استفاده می‌شود. اگرچه آن‌ها بسیار مشابه یکدیگر به نظر می‌آیند، ولی دارای دو مفهوم کاملاً متفاوت هستند. هنگامی‌که به دنبال بهبود حس کلی خود هستیم، درک کردن نقش اعتمادبه‌نفس و عزت‌نفس بسیار مهم است.

همانطور که گفته شد عزت‌نفس اشاره دارد به اینکه روی‌هم‌رفته چه احساسی نسبت به خوددارید؛ به‌بیان‌دیگر چه مقدار اعتبار، نظر مثبت و یا عشق نسبت به خوددارید. عزت‌نفس از تجربه و شرایط و وضعیت امروزه شما و آن‌گونه که به نظر می‌رسید، ایجاد می‌شود.

درحالی‌که اعتمادبه‌نفس یعنی این‌که چه احساسی در مورد توانایی‌های خود داریم و می‌تواند از وضعیتی به وضعیتی دیگر تغییر کند؛ مثلاً شما ممکن است عزت‌نفس سالمی داشته باشید، اما در شرایطی که صحبت از ریاضیات می‌شود، اعتمادبه‌نفس کمی دارید.

در مقاله زیر می توانید راه های افزایش اعتماد به نفس را بشناسید

17 راه افزایش اعتماد به نفس

برای مطالع

          منابع

               وبسایت sabalearn